نوپدید

Generation Unlimited (نسل نا محدود) یک طرح همکاری جهانی است که هدف آن آماده سازی جوانان برای تبدیل شدن به شهروندی مولد و متعهد است. (یونیسف، 2019).

یکی از اهداف راهبردی این طرح توانمندسازی نسلی از چاره جویان و تحول آفرینان جوان است. Upshift (به معنای افزایش سرعت) طرحی پیشنهادی است که توسط نسل نامحدود پشتیبانی می ­شود و می تواند در دست یابی به این هدف کمک کند.

Upshift یک طرح نوآوری و کارآفرینی اجتماعی برای جوانان است که به منظور توانمندسازی و ایجاد فرصت­ برای جوانانی که به دلایلی همچون فقر، ناتوانی، تبعیض جنسیتی یا نژادی در محرومیت هستند طراحی شده است. این طرح با ارائه کارگاه های آموزشی، جلسات مشاوره، تامین لوازم مورد نیاز، رشد و پرورش جوانان و تامین سرمایه اولیه به دنبال تجهیز جوان­ ها به مهارت و دانش لازم برای شناسایی مشکلات در جوامع خود و طراحی راهکار برای آنها می ­باشد. همچنان که این جوانان بواسطه طرح Upshift برای زندگی، اشتغال و کارآفرینی مهارت­ کسب می­ کنند، جوامع آن‌ها نیز از راهکارهایی که برای حل مشکلات طراحی می­ کنند بهره ­مند می­ شوند.

یکی از نمونه های موفق این طرح، «سِجنُور وِشال» است، جوانی از جامعه رومانی و ساکن پریزرن، شهری با جمعیت حدود 100.000 نفر در کوزوو. وشال می­گوید: «بدون شک، جامعه رومانی در کوزوو با تبعیض های فراوانی رو به رو است و حتی با وجود اینکه من می­دانم در مواجه با این تبعیض­ ها باید صدای مردم باشم و همیشه به آن اعتراض کنم، اما خیلی از مردم چنین واکنشی ندارند. در این بین دختران و زنان رومانیایی بیش از همه مورد کم توجهی قرار گرفته اند و اغلب بی­سواد و گرفتار کار­های خانه هستند. »

وِشال با نیت خالصانه برای رسیدگی به تبعیض ­های این چنینی دوره آموزشی Upshift را گذراند و با کمک مشاوران راهنما فعالیت­ هایی را ابداع کرد تا به توانمندسازی دختران و زنان رومانیایی کمک کند. او سرانجام طرحی به نام «دست­های طلایی» ابداع کرد که بواسطه آن دختران و زنان بتوانند بشقاب­ های تزیینیِ سنتی بسازند و بفروشند. او توضیح داد: ما قصد داشتیم به زنان رومانی یک نوع هنر دستی آموزش بدهیم، مهارت­ های حرفه­ ای آن‌ها را پرورش دهیم و سپس به آن‌ها کمک کنیم تا این هنر و مهارت را تجاری سازی کنند. او افزود: آن‌ چه «دست­های طلایی» تلاش می ­کند به آن دست یابد، این است که زنان رومانی نقش فعالی در جامعه خود داشته باشند و با فراهم کردن فضاهایی برای معاشرت افراد مختلف، با سوابق مختلف و از جوامع گوناگون، نگرش­ ها را نسبت به مردم رومانی تغییر دهد.

تیم وشال کارگاه­ هایی را با هدف تسهیل مشارکت و همبستگی جوامع ترتیب داد که اعضایی از رومانی و جوامع دیگر در آن شرکت داشتند. نگاهی که او به گذشته دارد مهر تاییدی است بر قدرت تحول ­آفرینی Upshift:

با راهنمایی و همکاری بی­نظیر تیم Upshift، طرح دستان طلایی به موفقیت رسید و همه در جامعه من شگفت زده شدند. این طرح نوآورانه باعث شد که من به عنوان یک رهبر شناخته شوم و این امر در ابتدا مرا بسیار ترساند. همین‌ که به خودم آمدم دیدم من دیگر آن سجنوری که یک جوان ناشناس بود نیستم. بلکه رهبر گروهی از جوانان شدم که رویداد­هایی را برای جامعه اجرا و برای بهبود اوضاع­ تلاش می­ کردند. با راهنمایی و مشاوره­ هایی که تیم Upshift به من داد توانستم آن خودباوری که برای نقش رهبری لازم بود را بدست آورم. پس از پایان پروژه Upshift به جامعه ­ای که در آن بزرگ شده بودم بازگشتم اما با اعتماد به نفس بسیار بیشتر، شبکه­ های ارتباطی بزرگتر، تجربه حرفه­ ای اجرای یک پروژه و تمایل شدید به کار زیاد.

Upshift در سال 2014 در کوزوو راه ­اندازی شد و اکنون در 22 کشور فعالیت می­ کند. این کشورها شامل اردن(که جمعیت بزرگی از جوانان پناهنده دارد)، تاجیکستان(کشوری که در آن یونیسف به منظور گسترش آموزشگاه­ های نوآوری جوانان با دولت، بانک جهانی و سایر سازمان­ها همکاری می­ کند) و برزیل( کشوری که در آن Upshift بعنوان ابزاری برای توانمندسازی جوانانی که در شهرهای بزرگ زندگی می­ کنند، به کار می ­رود) است.

Upshift رقابت (نسل نامحدود جوانان) را شکل داد تا با محوریت جوان­ ها به دنبال راه­ حل­ هایی برای مشکلاتی که طرح نسل نامحدود با آن ­ها مواجه است، باشد. دور دوم این رقابت­ ها سپتامبر 2019 در 40 کشور برگزار شد.

Upshift به صدها هزار جوان در سطح جهان دسترسی پیدا کرده و بیش از 5،000 طرح با محوریت جوانان را اجرا کرده است. در ادامه چند نمونه برجسته از این فعالیت­ ها ذکر می­شود:

• تا مِی 2019، 7،320 جوان از طریق Upshift در کوزوو آموزش دیده ­اند. آنها 279 طرح با محوریت جوانان را اجرا و زندگی بیش از 220،439 جوان را (بطور مستقیم یا غیر مستقیم) تحت تاثیر قرار داده ­اند؛ 25 مورد از این طرح ها تجاری سازی شده و 31 مورد دیگر به سازمان­ های خیریه و جوامع مدنی تبدیل شده ­اند. حدود 43 درصد از کارآفرینان اجتماعی از گروه­ های چند ملیتی تشکیل شده بودند. تقریبا 170 جوان با پشتیبانی Upshift ضمانت شغلی دریافت کردند.
• در طول دو سال فعالیت در «مونته نگرو»، Upshift از 70 پروژه با محوریت جوانان حمایت کرد که بطور غیر مستقیم 23،000 نفر (بیش از 25 درصد از جمعیت جوانان) را تحت پوشش قرار داد.
• در سال 2018، نزدیک به 20000 جوان در اردن در طرح Upshift شرکت کردند و گزارش شد که حس تعلق خاطر، مشارکت اجتماعی، کار گروهی و مهارت ارتباطی در آنها افزایش چشمگیری داشته است.

یکی از اولویت­ های کلیدی یونیسف، ادغام طرح Upshift (و به طور کلی مهارت­ های نوآوری اجتماعی) در سیستم­ های دولتی و سایر سیستم­ های ملی به منظور ایجاد مهارت­ های قابل انتقال برای گذران زندگی و معیشت و در عین حال افزایش فرصت­ ها برای مشارکت مدنی جوانان است. این امر در نهایت زمینه پربازده­ تری برای کارآفرینی اجتماعی ایجاد خواهد کرد.

برخی از تجارب مهمی که از تعامل با جوانانی از مناطق کم­ برخوردار بدست آمده، عبارت اند از:

1.جوانان کم برخوردار به ندرت می­توانند به فرصت­ های کارآفرینی اجتماعی دسترسی پیدا کنند. برای موفقیت این قشر، برنامه های حمایتی مربوطه باید با مشارکت فعال خود این جوانان و مختص آن‌ها طراحی شوند. سازمان­ هایی که به جوانان خدمات ارائه می دهند و مورد اعتماد آنها هستند در این فرآیند نقش کلیدی خواهند داشت.

2.عواملی که اغلب مانع مشارکت جوانان کم برخوردار در کارآفرینی اجتماعی و برنامه های حمایتی مرتبط می شوند عبارت اند از:

•  محدودیت­ های زبانی (اطلاعیه فرصت­ های کارآفرینی عموما به زبان­های غالب یا بین المللی منتشر می­شوند و اطلاعیه های در مقیاس جهانی فقط به زبان انگلیسی اعلام می­شوند).
• نداشتن مهارت ­های اولیه برای استخدام از جمله سواد مالی و هنر مدیریت زمان.
• نداشتن مهارت­ های سواد دیجیتال.
• دسترسی محدود یا عدم دسترسی به اینترنت مقرون به صرفه.
• عدم دسترسی به شبکه ­های حرفه­ای و منحصر به فرد.
• نیاز به کسب درآمد برای گذران زندگی یا سرپرست خانواده بودن.

طرح­ های کارآفرینی اجتماعی جوانان باید به چگونگی غلبه بر این موانع توجه جدی داشته باشند. زنان و دختران جوان (به ­ویژه آنهایی که از مناطق کم ­برخوردار هستند) اغلب از بهرمندی از این فرصت­­ ها محروم می ­شوند. برای جذب این قشر باید برنامه ­هایی مختص آنها و با مشارکت خودشان طراحی شود. علاوه بر رفع موانعی که در بالا اشاره شد، این برنامه­ ها باید شامل مولفه فراگیری باشند که بطور خاص روی توانمندسازی دختران متمرکز شده و برای مقابله با هنجارهای اجتماعی با والدین و خانواده ها همکاری کنند.

با توجه به شکاف دیجیتال میان جنسیت­ ها، ترکیب طرح­ های نوآوری و کارآفرینی اجتماعی با فراگیری مهارت­ های دیجیتال، اهمیت زیادی خواهد داشت. اطلاعات مربوط به این طرح را می­ توان در آدرس https://www.unicef.org/innovation/UPSHIFT مشاهده کرد، در این پایگاه، دستورالعمل­ های حمایتی بصورت آزاد در دسترس عموم قرار دارند.