نوپدید

دکتر “علی وطن‌دوست“ مدیر عامل و مؤسسه “کاهش آسیب‌های اجتماعی شهرستان نور” است. این مجموعه از سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را در منطقه “نور” آغاز کرده است. طی بررسی‌هایی که ارگان‌ها و سازمان‌های مختلف از جمله استانداری کرده بودند؛ این منطقه به عنوان منطقۀ آسیب و آلوده معرفی شده بود. 

وقتی مؤسسه وارد منطقه شد، حدود دوازده تا چهارده نوع آسیب مختلف را شناسایی شد. هدف مؤسسه کاهش آسیب‌های اجتماعی در حوزه‌ی ایدز، اعتیاد، طلاق، حاشیه‌­نشینی و… است. مؤسسه از نظر سطح فعالیت، جزء مؤسسات سطح یک کشور است. موضوع فعالیت مؤسسه حواشی بسیاری دارد و برای فهم مشترک و سازگاری با مردم بومی نیاز به مقدماتی است. مثلا اگر به افراد گفته شود که هدف درمان اعتیاد است. افراد همکاری نمی‌کنند، بنابراین اولین گام فعالیت اعتماد سازی است که حدود شش ماه طول کشید. 

کار مؤسسه از تعویض سطل‌های زباله و کمک به ساخت مسجد نیمه‌کاره و هیأت شروع شد.  سپس گزارشی به اعضای شورای شهر ارسال شد تا در مؤسسه همراهی اعضا را هم کسب شود. همزمان که شهرداری مبلمان شهری را نوسازی می‌کرد. مؤسسه افراد آسیب‌دیده را شناسایی کرد و بسته‌های معیشتی بین افرادرا توزیع می‌شد یا سرنگ توزیع می‌شد تا با سرنگ آلوده ایدز توسعه پیدا نکند. خوشبختانه افراد مؤسسه را پذیرفتند. بعد از پذیرش  آرام آرام  به سمت ترک هدایت می‌شدند و برایشان نامه زده و به کمپ ارجاع می‌شدند تا مراحل درمان آنها طی شود. 

مکان‌های بی‌دفاع شهری محل تجمع آسیب‌های اجتماعی است. همکاران مؤسسه مناطق مختلف و پاتوق‌های معتادان تزریقی را شناسایی می‌کنند؛ حتی در جنگل‌هایی که در نور است درختی بود که  پای آن تزریق می‌کردند و سرنگ را به عنوان دارت به درخت می‌زدند. سرنگ‌های آلوده را جمع‌آوری و امحا می‌کنند . اما در حال حاضر عادت کردند سرنگ می‌آورند و سرنگ نو می‌بردند به نوعی همکار مؤسسه شده‌اند. 

کارخانه متروکه‌ای بود که محل تجمع معتادان شده بود، با همکاری مردم و مسئولان جمع‌‌آوری شد. پارکی که قبلا پاتوق افراد معتاد بود حالا به پارک شهری تمیزی تبدیل شده است که در آن ورزش صبحگاهی برگزار می‌شود. 

مرحله‌ی بعدی کار مؤسسه توانمندسازی در حوزه اشتغال بود با همکاری فنی‌وحرفه‌ای و فرمانداری آموزش‌ها شروع شد و کارگاه‌های مختلف راه‌اندازی شد. 

‌آقای دکتر از وضعیت موجود می‌گوید :”یک خط آسفالت در اینجاست که آن طرف اغنیا و این طرف فقرا هستند. هنوز آب شرب و گاز هم در این منطقه نیست. خیلی از ارگان‌ها بعد از این‌که ما ورود پیدا کردیم، آمدند. ولی قبل آن می‌گفتند: اگر تمام سنگ فرش‌های شهر را طلا کنیم این بخش چنان هست که مردم آنجا را نمی‌بینند. تقریبا ۱۹ خانوار با سه طایفه حداد کولی و گودار هستند که بیشتر مهاجرین هستند؛ که ریشۀ آن‌ها به هند و سبزوار می‌رسد. در بحث اعتیاد دو مطلب وجود دارد اول اینکه ما نمی­‌توانیم از کمک خیرین در این حوزه استفاده کنیم. فرهنگ‌اش وجود ندارد. ولی بگوییم یک یخچال می‌خواهیم برای کسی بخریم سریع پرداخت می‌کنند. مسأله دوم بحث ایدز است که هنوز فرهنگ‌سازی نشده است. یعنی مردم از ایدز ترس دارند. مسایل را پنهان می‌کنند. سن ایدز به ۲۵ سال رسیده‌است و ما می‌دانیم خیلی وقت‌ها کمتر است و این نیاز به فرهنگ­‌سازی دارد. ما برای این که تصور قبیح بودن مسألۀ ایدز در جامعه بریزد در مجامع عمومی تست ایدز از همه می‌گیریم. تا کسی از داشتن این بیماری شرم نکند.” 

اولین هدف مؤسسه از جنس انسان دوستانه است. چرا که اگر آسیب باشد این مشکل می‌تواند به خانه، زندگی، همسایه هم برسد. مؤسسه سیزده سال است که در این منطقه فعالیت می‌کند و افتخار می‌کند با همه مخاطرات توانسته‌ است با کنترل آسیب‌های اجتماعی این منطقه به عنوان الگویی موفق در مجامع جهانی ظاهرشود.