نوپدید

گروهی از متخصصان و کارشناسان علوم پزشکی شهر “مشهد” از اواسط بهار سال 1400  که در جریان آمار تکان‌دهنده سقط جنین‌های سالم و مشروع قرار گرفتند، تصمیم گرفتند اقدامی برای ‌کاهش این آمار انجام دهند. نتیجه این حرکت، تشکیل نخستین مرکز مردمی “نفس” در مشهد بود که تا‌کنون 2هزار کودک را از سقط نجات داده است و تا امروز فعالیت‌شان را در 28 استان کشور گسترش داده‌اند و 94 مرکز فعال دارند. معاونت بهداشت وزارت بهداشت بر این طرح نظارت مستقیم دارد و دانشگاه‌های علوم پزشکی هم در این زمینه فعال شده‌اند.

“سعید کریمی”، معاون درمان وزارت بهداشت چندی پیش اعلام کرد تنها در استان زنجان طی یک‌سال جان 400 نوزاد در معرض سقط نجات یافته است. نفس مخفف « نجات فرزندان سقط» است.

فعالان مردمی “نفس” از انصراف روزانه 30 خانواده از سقط و نجات جان حدودا 30 کودک در کشور خبر داده‌اند. هرچند که به‌گفته خودشان هنوز سهم‌شان از آمارهای نگران‌کننده سقط‌های روزانه (بیش از هزار مورد) بسیار اندک است، اما به هر صورت هر انصراف از سقط هم یک موفقیت بزرگ برایشان به‌شمار می‌رود. طرحی که به‌نظر می‌رسد درکنار سایر اقدامات دولت در راستای قانون جوانی جمعیت، پوشش بیمه‌ای درمان ناباروری، تاکید بر ورود همه نهادهای مسئول در نظارت بر سقط‌جنین و… بتواند کشور را از سالخوردگی نجات دهد.

سه کار اصلی در مراکز “نفس” انجام می‌شود؛ آموزش و فرهنگسازی، ‌شناسایی و حمایت :

در گام اول شبکه مسائل سقط بررسی و پژوهش کیفی و کمی خوبی در بخش‌های مختلف سقط از جمله اجتماعی، اقتصادی، عرفی، فرهنگی، اعتقادی و… انجام شده و بر این مبنا به‌ صورت کامل روی این خانواده‌ها کار فرهنگ‌سازی و آموزشی صورت می‌گیرد.

“محسن ذاکریان”، دبیر قرارگاه کشوری مرکز مردمی “نفس” درباره فعالیت‌های این مراکز می‌گوید: «سیاست مراکز نفس در مورد شناسایی خانواده‌هایی که قصد سقط جنین دارند این بوده که به سراغ مداخله‌گران سقط رفتیم تا آن ها را اقناع و همراه خودمان کنیم. ابتدا تصور می‌کردیم تنها با تعدادی از پزشکان، ماماها و داروسازان مواجه باشیم اما به‌تدریج متوجه شدیم مداخله‌گران سقط بسیار فراتر هستند. حتی عطاری‌ها، فروشندگان شوینده‌های بهداشتی، آرایشگاه‌های زنانه، مزون‌ها، باشگاه‌های ورزشی و فضای مجازی هم در این دسته قرار  می‌گیرند. در این‌باره با اتحادیه‌ها و انجمن‌های مرتبط ارتباط گرفتیم و نسبت به موضوع سقط به آنها اطلاع‌رسانی کردیم. تعدادی از این افراد با ما همراه شدند. یا خانواده‌ها را به ما ارجاع می‌دهند یا آن ها را نسبت به انصراف از سقط جنین ترغیب می‌کنند. تعدادی از این افراد هم با وجود اینکه با ما همراه نشدند اما حداقل خودشان را درگیر این گناه و جرم نمی‌کنند».

“ذاکریان” درباره سومین کار، یعنی حمایت هم توضیح می‌دهد: «خانواده‌ای که تصمیم به سقط می‌گیرد زمانی که به مراکز نفس مراجعه می‌کند، کار ما حمایت از آن‌ها است؛ حمایت فکری، روانی و مشاوره‌ای. در برخی موارد هم حمایت‌های مالی با کمک خیران و گروه‌های مردمی صورت می‌گیرد و گاهی اوقات حمایت‌های قانونی با همکاری سازمان‌های مختلف».

اکنون در برخی مراکز ذیل این “نوآوری اجتماعی” که بسیار باسابقه هستند، بالای 90 درصد موفقیت در انصراف از سقط گزارش شده؛ یعنی 90 درصد کسانی که تماس می‌گیرند تقریبا از سقط منصرف می‌شوند. اطلاعات این خانواده‌ها در سامانه‌ها ثبت می‌شود و ارتباطشان با “نفس” را حفظ می‌کنند. در برخی موارد آن ها عکس فرزندانشان را برای “نفس” ارسال می‌کنند و از این که مانع از مرگ فرزندانشان شده‌اند تشکر می‌کنند.

در قانون برای مداخله‌گران سقط نیز مجازات درنظر گرفته شده اما هدف “نفس” تعطیل‌کردن کار مداخله‌گران نیست، چرا که اگر تعطیل می‌شدند، فعالیت‌هایشان به شکل زیرزمینی ادامه پیدا می‌کرد. برخی از این مداخله‌گران سقط به گروه‌های مردمی “نفس” پیوستند. برای مثال ماماهایی که پیش از این در یک شهرستان جزو مداخله‌گران اصلی سقط بودند امروز جزو منصرف‌کنندگان اصلی هستند.

مادرانی هم هستند که در گذشته به‌دلیل ناآگاهی از موضوع، کودکانشان را سقط کردند و اکنون برای جبران آن مسئله با “نفس” همراهی می‌کنند تا کودکان دیگر را نجات دهند.

منبع