نوپدید

زنان، کودکان و جوانان افغان مشتاق یادگیری، توسعه ظرفیت و بهبود زندگی خود است. اما “افغانستان“ یکی از فقیرترین کشورهای جهان و یکی از بدترین فضاها برای زنان است. امید به زندگی پایین، میزان بالای مرگ‌ومیر مادران و نوزادان و نرخ بالای سوءتغذیه کودکان این کشور را ضعیف کرده است. نرخ باسوادی زنان در “افغانستان“ یکی از پایین‌ترین نرخ‌ها در جهان ۱۷% است. این کشور از دهه‌ها جنگ و درگیری‌های داخلی که آموزش و توسعه اقتصادی را محدود کرده است، رنج برده است. بسیاری از دختران مجبور به ازدواج در سنین پایین می‌شوند و زنان و بیوه‌هایی که هرگز فرصت رفتن به مدرسه را نداشتند قادر به کمک و مدیریت خانواده‌های خود نیستند.گروه‌های مختلف مذهبی در این کشور تفسیرهای گوناگونی از حقوق زن دارند؛ به همین دلیل “زنان افغان“ در طول تاریخ فراز و فرودهای زیادی را تجربه کردند. دوره‌ای از حق رأی، اشتغال و تحصیل برخوردار بودند و در دوره‌ای دیگر، برخی حکومت‌ها به نام دین آن‌ها را در محدودترین چارچوب‌ها قرار داده و عملاً خانه‌نشین می‌کردند. علاوه بر این، رویکرد سنتی “افغانستان“ به آموزش از حفظ کردن و دیکته کردن استفاده می‌کند، که مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی را تقویت نمی‌کند. 

در طی سال‌ها، کمپین‌های مختلفی در خارج از “افغانستان“ باهدف کمک به زنان افغان و حل این آسیب‌ها شکل گرفت. اما این کمپین‌ها به دلیل عدم توجه به حساسیت‌های مذهبی و فرهنگی مردم افغان گاهی حتی نتیجه معکوس داشتند و اغلب به رشد پایدار منجر نمی‌شدند. 

خانم دکتر “سکینه یعقوبی“ بنیان‌گذار “مؤسسه‌ی یادگیری افغانستان“ است که در سال ۱۹۹۵ در پاسخ به آسیب‌های مردم “افغانستان“ پس از دهه‌ها جنگ و درگیری، تأسیس شد. چشم‌انداز این مؤسسه به‌عنوان یک “سازمان نوآورانه“ که به صورت مردمی کار می‌کند رسیدن به توسعه‌ی پایدار و خودکفایی “افغانستان“ از طریق توانمندسازی بخش مردمی است. “مؤسسه‌ی یادگیری افغانستان” به یک رویکرد مبتنی بر جامعه اعتقاد دارد که: میزان سوادآموزی را بالا می‌برد، مهارت‌های شغلی را آموزش می‌دهد که زنان را قادر سازد در خانواده‌ها و جوامع خود مشارکت کنند، امنیت زنان و کودکان و آگاهی آنها از حقوقشان را تضمین می‌کند، به دنبال فراهم‌کردن امکانات در راستای دسترسی مردم به مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، کمک‌های حقوقی و کمک‌های غذایی و ترویج فرهنگ و صلح در افغانستان می‌باشد. این فعالیت‌ها به هم مرتبط است زیرا مردم برای کارکردن و یادگیری به سلامتی و برای ایجاد توسعه‌ی اقتصادی به آموزش باکیفیت و مهارت‌های شغلی نیاز دارند. 

این موسسه در حال حاضر، در ۱۱ ولایت این کشور، ۴۴ مرکز آموزشی و ۶ کلینیک درمانی را اداره می کند. هر ساله صدها کارگاه آموزشی و کنفرانس‌هایی در مورد سلامت باروری، صلح، عشق و بخشش، حقوق بشر، دموکراسی، رهبری، آموزش معلمان برگزار می‌کند. این موسسه همچنین با هدف ترویج فرهنگ افغانستان، کلاس های هنرهای سنتی و صنایع دستی مانند قالی بافی، نقاشی مینیاتوری و شیشه کاری برگزار می کند. این “نوآوری اجتماعی“، پنج وکیل زن را برای کمک حقوقی به زنان به صورت رایگان، استخدام کرده، کمک‌های غذایی ارائه می‌دهد، یک مرکز تحقیقاتی دارد و همچنین تعدادی برنامه دیگر مانند گروه‌های توانمندسازی زنان، آموزش محیط زیست و باشگاه‌های جوانان را اجرا می‌کند. 

به‌عنوان‌ مثال در فرایند آموزش معلمان از روش مشارکتی استفاده می‌شود و آنها درباره موضوعاتی مثل آموزش، رهبری، بهداشت و سلامت، علم، دموکراسی، حقوق بشر و فناوری اطلاعات بحث و تبادل نظر می‌کنند. در طی آموزش این روش تدریس، احترام به ارزش‌های فرهنگی موجود مورد توجه قرار می‌گیرد؛ به‌عنوان‌ مثال مربیان زمانی که درباره حقوق زنان صحبت می‌کنند از مثال‌های قرآنی بهره می‌گیرند. همچنین در زمینه سلامت و بهداشت زنان، آموزش‌هایی درباره بهداشت باروری، ایدز، خشونت مبتنی بر جنسیت و خودسوزی ارائه می‌شود. برنامه‌های آموزشی مؤسسه در بیش از ۲۰۰ مدرسه و مرکز آموزشی کشور افغانستان برگزار شده و همکاری هایی نیز با دانشگاه گوهرشاد ترتیب داده است. این مرکز همچنین در راستای اهداف آموزشی و بهداشتی خود یک فصلنامه منتشر می‌کند. 

دکتر “یعقوبی“ با هدف افزایش مشارکت جامعه، بخشی از منابع مالی و غیرمالی موردنیاز مؤسسه مثل فضا و مکان، دستمزد مربیان، کمک در تأمین امنیت و… را از خود مردم درخواست می‌کند. به‌ عنوان یکی از سازمان‌های غیردولتی برجسته در افغانستان، مؤسسه‌ی یادگیری و مؤسس آن، دکتر “سکینه یعقوبی“ توانسته‌اند اعتماد مردم را جلب کرده و برای بهبود زندگی خود و جامعه، آنها را دغدغه‌مند کنند. 

 “سکینه یعقوبی” : «من برای روزی دعا می‌کنم که دنیا بیشتر از جنگ ببیند – وقتی آن طرف “افغانستان“ را ببینند. چشم‌انداز من برای افغانستان یک کشور آزاد است، جامعه‌ای که همه در آن تحصیل‌کرده باشند. تک‌تک دختران در افغانستان باید تحصیل کنند – این آرزوی من است. من رؤیای کوچکی ندارم چشم‌انداز من بزرگ است، بزرگ بوده است و بزرگ باقی خواهد ماند. فکر می‌کنم روزی می‌رسد که این کشور قیام خواهد کرد و من به دنبال آن روز هستم.»